سجود همگانی


ـ در قرآن مجید در آیات مختلف سخن از (سجود) عمومى موجودات جهان و همچنین (تسبیح ) و (حـمـد) و (صـلوة ) (نـماز) به میان آمده است و تاءکید شده که این عبادات چهار گانه مخصوص انسانها نیست ، بلکه حتى موجودات ظاهرا بى جان نیز در آن شرکت دارند.

گـر چـه در ذیـل آیـه 44 سـوره اسـراء (در جـلد دوازدهـم ) پـیـرامـون حمد و تسبیح عمومى مـوجـودات عـالم بـه طـور مـشـروح بـحـث کـرده ایـم ، و هـمـچـنـیـن در جـلد دهـم ذیـل آیـه 15 سـوره رعـد از سـجده عمومى موجودات عالم سخن گفته ایم باز در اینجا لازم است اشاره اى به این مساءله مهم بشود:
بـا تـوجـه بـه آنـچـه در آیـه مـورد بـحـث آمـده مـوجـودات عـالم داراى دو گونه سجودند، (سجود تکوینى ) و (سجود تشریعى ).
خـضـوع و تـسـلیم بى قید و شرط آنها در برابر اراده حق و قوانین آفرینش و نظام حاکم بـر ایـن جـهـان هـمـان سـجـود تـکـویـنـى آنـهـا اسـت کـه تـمـام ذرات مـوجـودات را شـامل مى شود، حتى سلولهاى مغز فرعونها و نمرودها و منکران لجوج ، و تمام ذرات وجود آنها مشمول این سجود تکوینى هستند.
به گفته جمعى از محققان تمامى ذرات جهان داراى نوعى درک و شعورند،
و به موازات آن در عالم خود، حمد و تسبیح خدا مى گویند، و سجود و صلات دارند (شرح این سخن را در ذیل آیه 44 سوره اسراء آوردیم ) و اگر این نوع درک و شعور را نپذیریم لااقـل تـسـلیـم و خـضـوع آنـهـا در بـرابـر هـمـه نـظـامـات هـسـتـى بـه هـیـچـوجـه قابل انکار نیست .
امـا (سـجـود تـشـریـعـى ) هـمـان نـهـایـت خـضـوعـى اسـت کـه از صـاحـبـان عقل و شعور و درک و معرفت در برابر پروردگار تحقق مى یابد.
در اینجا این سؤ ال پیش مى آید که اگر برنامه سجود عمومى موجودات همه انسانها را در بر مى گیرید چرا در آیه فوق به گروهى از انسانها تخصیص داده شده است ؟.
امـا با توجه به اینکه سجده در این آیه در یک مفهوم جامع میان (تشریع ) و (تکوین ) اسـتـعـمـال شـده پـاسخ این سؤ ال روشن مى شود، زیرا سجده در مورد خورشید و ماه و سـتـارگـان و کوهها و درختان و جنبندگان ، فرد تکوینیش منظور است ، اما در مورد انسانها تشریعى است که بسیارى آن را انجام مى دهند و گروهى سرپیچى کرده و مصداق (کثیر حق علیه العذاب ) هستند، و مى دانیم استعمال یک لفظ در مفهوم جامع و عام با حفظ مصادیق مـخـتـلف هـیـچ مـانعى ندارد، حتى نزد آنها که استعمال لفظ را در بیشتر از یک معنى جایز نـمـى دانـنـد، تـا چه رسد به ما که استعمال لفظ مشترک را در معانى متعدد مجاز مى دانیم (دقت کنید).

نظرات 0 + ارسال نظر
برای نمایش آواتار خود در این وبلاگ در سایت Gravatar.com ثبت نام کنید. (راهنما)
ایمیل شما بعد از ثبت نمایش داده نخواهد شد